1. Wstęp
Funkia (Hosta) to rodzaj bylin należący do rodziny szparagowatych (Asparagaceae). Występuje naturalnie we wschodniej Azji, głównie w Japonii, Korei oraz Chinach. Funkie są cenione za swoje atrakcyjne liście oraz za łatwość uprawy i pielęgnacji. Są powszechnie stosowane jako rośliny ozdobne w ogrodach, parkach oraz jako rośliny doniczkowe.
2. Rodzaje i odmiany funki
W rodzaju Hosta można wyróżnić około 40 gatunków, a liczba odmian wynosi kilka tysięcy. Funkie różnią się między sobą wielkością, kształtem i kolorem liści, a także wielkością i barwą kwiatów. Najpopularniejsze odmiany funki to:
- Hosta sieboldiana – posiadająca duże, niebiesko-zielone liście z wyraźnym nerwem;
- Hosta ventricosa – o jajowatych, ciemnozielonych liściach z białym nerwem;
- Hosta undulata – z falistymi, biało-zielonymi liśćmi;
- Hosta 'Sum and Substance’ – o ogromnych, żółtych liściach;
- Hosta 'Patriot’ – z ciemnozielonymi liśćmi i białym brzegiem.
3. Wymagania środowiskowe
Funkie są roślinami łatwymi w uprawie, gdyż dobrze radzą sobie zarówno w pełnym słońcu, jak i w półcieniu, czy nawet cieniu. Jednak najlepiej rosną w miejscach z rozproszonym światłem. W zależności od odmiany, funkie mogą mieć różne wymagania glebowe. Większość z nich preferuje gleby próchniczne, żyzne, dobrze zdrenowane i lekko wilgotne. Optymalne pH gleby dla uprawy funki wynosi od 6,0 do 6,5.
4. Uprawa funki
Uprawa funki nie jest skomplikowana, a właściwa pielęgnacja pozwala cieszyć się jej pięknem przez wiele lat. Ważne jest, aby dostosować warunki uprawy do wymagań danej odmiany.
4.1. Rozmnażanie
Funkie można rozmnażać na dwa sposoby: przez podział bryły korzeniowej lub przez nasiona. Najczęściej stosowaną metodą jest podział korzeni, gdyż pozwala uzyskać rośliny o identycznych cechach jak roślina macierzysta.
Podział bryły korzeniowej najlepiej przeprowadzić wiosną lub jesienią. Aby to zrobić, należy wykopać roślinę z gleby i ostrożnie podzielić jej korzenie na kilka części. Każda z nich powinna zawierać co najmniej 3-4 pąki wzrostu. Następnie sadzonki należy posadzić w nowym miejscu, zgodnie z zaleceniami opisanymi w kolejnym punkcie.
Rozmnażanie przez nasiona jest dłuższym procesem i nie zawsze daje identyczne rośliny jak roślina macierzysta. Nasiona wysiewa się wiosną, najlepiej w specjalnych pojemnikach, a młode siewki przesadza się na stałe miejsce, gdy osiągną odpowiednią wielkość.
4.2. Sadzenie
Przed sadzeniem funki należy przygotować odpowiednie miejsce w ogrodzie. Dla większości odmian najlepszym miejscem jest półcień, gdzie roślina będzie chroniona przed bezpośrednim słońcem.
Glebę warto wzbogacić w próchnicę i sprawdzić jej pH, aby ewentualnie je skorygować. Funkie sadzi się na głębokość około 10-15 cm, a odległość między nimi powinna wynosić od 30 do 120 cm, w zależności od wielkości rośliny.
4.3. Pielęgnacja
Funkie wymagają umiarkowanego podlewania. Gleba powinna być stale wilgotna, ale nie przemoczona. W okresach suszy zaleca się podlewanie roślin co kilka dni.
Nawożenie funki odbywa się dwa razy w roku: na wiosnę i pod koniec lata. Wiosną warto stosować nawóz bogaty w azot, który pobudzi wzrost liści, a późnym latem nawóz fosforowo-potasowy, który wpłynie korzystnie na rozwój systemu korzeniowego oraz przygotuje roślinę na zimę.
Ważnym elementem pielęgnacji funki jest również dbanie o jej czystość. Regularnie usuwaj zwiędłe i żółknące liście, aby utrzymać atrakcyjny wygląd rośliny oraz zapobiec rozwojowi chorób.
Funkie nie wymagają przycinania, ale jesienią warto usunąć przekwitłe kwiatostany, aby zapewnić roślinie lepsze warunki do przetrwania zimy.
5. Choroby i szkodniki
Funkie są roślinami dość odpornymi na choroby i szkodniki. Niemniej jednak, mogą być atakowane przez niektóre z nich, takie jak:
- Ślimaki i ślimaczki – są głównymi szkodnikami funki. Można je zwalczać mechanicznie, chemicznie lub biologicznie. Istnieją także odmiany funki o liściach mniej atrakcyjnych dla ślimaków, np. Hosta 'Blue Mouse Ears’ czy Hosta 'Halcyon’.
- Wciornastki – powodują wygryzanie dziur w liściach. Można je zwalczać za pomocą środków chemicznych lub biologicznych.
- Mączniak prawdziwy – objawia się białymi plamami na liściach. W celu zwalczania stosuje się fungicydy.
Ważne jest, aby utrzymywać rośliny zdrowe i zadbać o odpowiednią pielęgnację, co pozwoli uniknąć większości problemów związanych z chorobami i szkodnikami.
6. Zastosowanie funki w ogrodzie
Funkie są niezwykle uniwersalne, dzięki czemu można je wykorzystać na wiele sposobów w aranżacji ogrodowej. Oto kilka pomysłów:
- Rabaty bylinowe – funkie świetnie komponują się z innymi bylinami o podobnych wymaganiach, np. paprotkami, bergeniami, czy brunnerą. Można je sadzić w grupach, tworząc kolorowe kompozycje liści.
- Rośliny cieniolubne – funkie doskonale sprawdzą się w miejscach, gdzie inne rośliny nie radzą sobie z brakiem słońca, np. pod drzewami czy wzdłuż płotów.
- Rośliny do ogrodów skalnych – niewielkie odmiany funki, takie jak Hosta 'Blue Mouse Ears’, można sadzić między kamieniami czy na niewielkich tarasach skalnych.
- Rośliny doniczkowe – funkie również dobrze prezentują się jako rośliny doniczkowe na tarasie czy balkonie.
7. Podsumowanie
Funkia (Hosta) to atrakcyjna, łatwa w uprawie bylina, która zyskuje coraz większą popularność w ogrodach. Ze względu na różnorodność odmian, można dobrać funkię odpowiednią do każdej aranżacji ogrodowej. Wymagania środowiskowe funki sprawiają, że jest ona idealna dla miejsc o różnym nasłonecznieniu, a jej pielęgnacja nie nastręcza większych problemów.
Pamiętaj, że kluczem do sukcesu w uprawie funki jest dbanie o odpowiednie warunki glebowe, regularne nawożenie, podlewanie i pielęgnacja. Zachowując te zasady, funkie będą pięknym i efektownym elementem każdego ogrodu.
